"65 yaş üstü yasakları", bazı AB ülkelerinde mahkemelik oldu..

Ayşe Özek Karasu, köşe yazısında bazı ülkelerdeki 65 yaş üstü yasağını inceledi

Önce 65 yaş üstü için getirilen, daha sonra buna 20 yaş altı da eklenen sokağa çıkma yasağı (kısıtlaması) uzadıkça, bu yasağa tabi olanların zorlanmaya başladıkları anlaşılıyor. Çeşitli platformlarda 65 yaş üstü yasağının çeşitli biçimlerde gevşetilmesi için öneriler seslendiriliyor. Ancak Bilim Kurulu bu konuda pek istekli görünmüyor.

65 yaş üstüne getirilen sokağa çıkma yasağı başka ülkelerde de çeşitli biçimlerde uygulanıyor ve benzer sıkıntılar o ülkelerde de görülüyor.  

Habertürk Gazetesi yazarı Ayşe Özek Karasu, dünkü köşe yazısında başka ülkelerde yaşanan 65 yaş üstü sokağa çıkma yasağı sonrasındaki gelişmeleri anlattı. Yazısına koyduğu "65 yaş üstüne yasak mahkemelik" başlığı konuyu özetliyordu.

Karasu, yazısının girişindeki spotta konuyu şöyle toparlamıştı;

"Slovakya’da ve Bosna Hersek’te mahkemelik…

Türkiye gibi 65 yaş üstü ve 18 yaş altını sokağa çıkarmayan Bosna’da Yüksek Mahkeme bu uygulamanın anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. Slovakya da aynı yolda. Çekya’da mahkeme sokağa çıkış kısıtlarının topunu usulen hukuka aykırı bulunca, hükümet uygulamaya son verdi. Ve Almanya da kısıtları, temel hak ve özgürlüklere aykırılık bakımından tartışıyor…"

Karasu'nun yazısındaki konuya ilişkin bilgileri özetledik;

İnsan hayatı ve insanlık onuru

"İnsan hayatı söz konusu olduğu için çok baskın tartışılan bir mesele değil ama Almanya’da gündemde örneğin. Meclis Başkanı Wolfgang Schaeuble’nin korona yasaklarının dozuna ilişkin açıklaması önce irkiltici geldi;

“Siyaset, insan yaşamını korumak adına bütün anayasal hak ve özgürlükleri ikinci plana atamaz” diye uyarıyordu hükümeti. Anayasada mutlak bir değer varsa, onun da insanlık onuru olduğunu söylüyor ve “Anayasada yer alan insanlık onuru, ölümü kapsam dışı bırakmaz. Devlet bütün önlemleri alsa da insanlar koronavirüsten ölmeye devam edecektir. Ancak iki yıl süreyle her şeyi askıya almanın çok başka korkunç sonuçları olur” diyordu.

Yasaklar orantılı olmalı

Peki devlet 65 yaş üstü için ne yapsın? Herkes bahar havasını tadarken eve mi kapatsın? 65 Yaş üstüne sokağa çıkış kısıtları bazı Avrupa ülkelerinde de mevcut.

Sırbistan’da pazar günleri hariç, 24 saat yasak uygulanıyor.

Macaristan’da 65 yaş üstü bireyler sadece sabah 09.00 ile öğle saati arası markete, eczaneye gidebiliyor.

Bosna ise mart ayından bu yana 65 yaş üstü ve 18 yaş altına yasak uyguluyordu. Şu istisnalarla: 65 yaşını geçenler 6 ve 10 Nisan tarihlerinde emekli maaşlarını almak için bankaya ve 08.00 – 12.00 saatleri arasında gıda alışverişine gidebileceklerdi. Gençler ise aileleri eşliğinde ve aile aracının içinde olmak kaydıyla evden çıkabileceklerdi.

Fakat Yüksek Mahkeme bu uygulamanın anayasadaki eşitlik ilkesine aykırı olduğuna hükmetti ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne de atıf yaptı. Bu kararı alırken yasakları toptan yasaklamadı, eşitlik ilkesi bakımından daha orantılı olması için üzerinde çalışılmasını istedi.

AB üyesi Slovakya da 65 yaş üstüne belirli kısıtlar getirmiş bulunuyor. 22 Nisan’dan bu yana, ileri yaşta vatandaşların hafta sonu alışveriş yapması yasak, hafta içi ise 09.00-11.00 arası eczane ve benzin istasyonları hariç gıda ve diğer ihtiyaçları için dükkanlara girebilecekler. Fakat bu uygulama emeklilerle muhalefet partilerini ayaklandırdı. Muhalefetteki sosyal demokratlar, ayrımcılık yapıldığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvuruyor.

Çekya’da ise yasaklarla ilgili bambaşka bir sürpriz yaşandı; hükümet, 16 Mart’tan beri uygulanan kısıtları aniden kaldırdı. Çek vatandaşlarının tamamına işe, doktora ve alışverişe gitme izniyle yeşil alanlarda dolaşma serbestisi vardı.

Fakat yaş ayrımı yapılmadığı halde Prag’da bir mahkeme bu uygulamayı usul bakımından hukuka aykırı bulunca hükümet, “Yargıya saygımız var” diyerek sokağa çıkış kısıtlarını iptal etti. Fakat korona önlemi olarak on kişiden fazla bir araya gelmek halen yasak.

Çekya yurt dışına çıkış yasağını kaldırdı. Artık sınır kapısı açık nereyi bulurlarsa. Ama dönüşte 14 gün karantinada kalmak kaydıyla."

Kaynak için tıklayınız